Farmacja
Tryptany są lekami pierwszego rzutu stosowanymi w leczeniu pojedynczych napadów migrenowych u pacjentów, u których nie uzyskano poprawy po podaniu jednoskładnikowych lub złożonych preparatów leków przeciwbólowych. Ich działanie w migrenie wiąże się ze zwężeniem naczyń mózgowych i hamującym wpływem na uwalnianie neuropeptydów z zakończeń włókien nerwowych umiejscowionych w oponie twardej.
Na polskim rynku almotryptan jest dostępny w postaci tabletek doustnych w dawce 12,5 mg, która jest jednocześnie zalecaną dawką terapeutyczną. Droga doustna wydaje się najbardziej korzystna, biorąc pod uwagę farmakokinetykę leku. Przy braku skuteczności dawki początkowej możliwe jest powtórne zastosowanie leku, lecz nie wcześniej niż po 2 godzinach od przyjęcia pierwszej tabletki. Stała dawka leku oraz przyjazna pacjentowi droga podania mogą znacząco ułatwiać stosowanie preparatu.
Biodostępność: Wyróżniającą cechą almotryptanu jest jego niezwykle wysoka biodostępność po podaniu doustnym, która sięga nawet 70%. Pozostałe tryptany dostępne w Polsce, przy tej samej drodze podania, charakteryzują się niższymi wartościami, mieszczącymi się w granicach 15–50%.
Wchłanianie: Istotną rolę przypisuje się również szybkości wchłaniania leku. Stężenie maksymalne (Cmax) almotryptan osiąga po niespełna 3 godzinach od przyjęcia dawki, przy czym aż 70% Cmax obserwowano już po 1 godzinie. Stężenie leku w osoczu krwi bezpośrednio przekłada się na efekt terapeutyczny, którego początek działania występuje nawet po 30 min od przyjęcia leku. Udowodniono również, że wchłanianie almotryptanu jest niezależne od spożytych pokarmów, a przyswojony almotryptan w ponad 60% pozostaje niezwiązany z białkami osocza, co zwiększa jego aktywność i szybkość rozprowadzania w organizmie. Nie wykazano istotnego wpływu czynników niemodyfikowalnych, takich jak płeć i wiek, na wchłanianie i aktywność almotryptanu.
Eliminacja: Główną drogą eliminacji almotryptanu są nerki – ponad 50% dawki leku jest wydalane w postaci niezmienionej z moczem. Pozostała część dawki w znacznej części podlega metabolizmowi w wątrobie przez monoaminooksydazę i cytochrom P450 do nieaktywnych metabolitów.
Almotryptan jest selektywnym agonistą receptorów serotoninowych z rodziny 5-HT1, a swój efekt terapeutyczny zawdzięcza silnemu działaniu na receptory typu 5-HT1B/5-HT1D. Receptory są zlokalizowane m.in. w wewnątrzczaszkowych naczyniach krwionośnych oraz szlakach trójdzielnych. Na skutek działania leku dochodzi do neutralizacji nadmiernej wazodylatacji naczyń i pobudzenia szlaków trójdzielnych, występujących podczas napadu migreny, a także do zmniejszenia wydzielania neuropeptydów. Opisane mechanizmy odpowiadają za działanie terapeutyczne, czyli zmniejszenie nasilenia bólu lub całkowite przerwanie napadu migreny.
Almotryptan jest rekomendowany przez towarzystwa naukowe jako lek pierwszego rzutu w przerywaniu napadów migreny bez aury oraz z aurą. Podobnie jak inni agoniści receptorów 5-HT1, almotryptan zaleca się w leczeniu napadów migreny o umiarkowanym i silnym natężeniu, lecz dopiero po ustąpieniu objawów aury, jeśli taka występuje. Almotryptan rekomenduje się u pacjentów częściej doświadczających nawrotów migreny, a także u chorych ze słabszą tolerancją leków tryptanowych. Wykazano również dobrą skuteczność przerywania napadów migreny u kobiet z migreną związaną z miesiączką. W praktyce klinicznej można zaobserwować inne od oczekiwanych efekty poszczególnych tryptanów, a brak skuteczności jednego z nich nie wyklucza efektywnego działania innego.
W badaniach klinicznych z randomizacją wykazano istotną statystycznie skuteczność almotryptanu w porównaniu z placebo. Po 2 godzinach od przyjęcia dawki obserwowano znaczące zmniejszenie dolegliwości bólowych u ok. 60% pacjentów i całkowite ustąpienie bólu u 34–38% chorych, natomiast w przypadku placebo osłabienie nasilenia bólu nastapiło u 32–35%, a jego zniesienie u 11–14% chorych .W badaniach porównawczych almotryptan stosowany w dawce 12,5 mg wykazywał podobną skuteczność co sumatryptan podawany doustnie w dawkach 50 i 100 mg oraz zolmitryptan w dawce 2,5 mg, a także nie odbiegał znacząco pod tym względem od ryzatryptanu (10 mg) i eletryptanu (80 mg).W badaniach stwierdzono także wyższy odsetek pacjentów nieodczuwających bólu przy wczesnym zastosowaniu leku (poniżej 1 godziny od wystąpienia objawów), wykazując niekiedy podwójną skuteczność.
Almotryptan należy do grupy agonistów receptorów 5-HT1 cechujących się jedną z najniższych częstości nawrotów napadów migreny w ciągu 24 godzin, wynoszacą 15–30%. Lek ten skutecznie działa nie tylko na dolegliwości bólowe, lecz także na objawy towarzyszące migrenie: nudności, wymioty oraz światłowstręt.
Piśmiennictwo
