Okres po porodzie a antykoncepcja – jaką metodę wybrać?

U kobiet karmiących zmiany dotyczące śluzówki pochwy, a pozostające pod wpływem estrogenów, jak np. produkcja śluzu, mogą być opóźnione. Dlatego też zaleca się powstrzymanie od współżycia w okresie połogu. Mimo to duża część kobiet krótko po porodzie planuje ponowne podjęcie aktywności seksualnej, a tym samym pojawia się pytanie o właściwy dobór antykoncepcji

Pacjentki należy uczulić, że sam fakt karmienia piersią nie stanowi metody antykoncepcyjnej, jak się często uważa. Faktycznie u kobiet karmiących piersią obserwuje się znacznie zwiększone stężenie prolaktyny, pierwsze miesiączki po porodzie są zwykle bezowulacyjne i towarzyszy im niewydolność ciałka żółtego. Jednak założenie, że laktacja skutecznie może hamować owulację jest bardzo zawodne.

W przypadku barierowych metod antykoncepcyjnych (prezerwatywa) w zasadzie nie ma ograniczeń co do stosowania ich wkrótce po porodzie. Nieco bardziej złożona jest sytuacja w przypadku antykoncepcji hormonalnej. Trzeba podkreślić, że połóg jest stanem, w którym bardzo istotnie zwiększone jest ryzyko występowania powikłań zakrzepowo-zatorowych. Należy mieć to zawsze na uwadze, proponując pacjentce daną metodę antykoncepcyjną.

W przypadku kobiet karmiących piersią należy wybrać antykoncepcję jednoskładnikową. Progestageny w niewielkich ilościach wydzielane są z pokarmem kobiecym, jednak uważa się, że nie stanowi to zagrożenia dla dziecka. Natomiast nie zaleca się stosowania dwuskładnikowych środków antykoncepcyjnych u kobiet karmiących (składnik estrogenny + progestagen), gdyż mogą zmniejszać laktację i zmieniać skład mleka.

Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego z 2014 r. do 21 dni po porodzie najbezpieczniej jest stosować tabletki progestagenne lub progestagen w postaci iniekcji bądź implantu. W okresie 21–42 dni po porodzie u pacjentek bez czynników ryzyka rozwoju żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej nie ma przeciwwskazań do stosowania doustnej antykoncepcji jednoskładnikowej lub dwuskładnikowej, a także do założenia wkładki wewnątrzmacicznej z lewonorgestrelem lub miedzianej. Jest to wygodna, a zarazem bezpieczna metoda antykoncepcyjna, zwłaszcza u pacjentek karmiących piersią. U pacjentek ze współistniejącymi czynnikami ryzyka żylnej choroby zakrzepowo zatorowej nie należy w tym okresie stosować antykoncepcji dwuskładnikowej.

Piśmiennictwo:

1. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej oraz wewnątrzmacicznej. Ginekol Pol 2014; 85: 234-39.
   

637015/01/24